Nguyễn Chí Thiện
Thơ của tôi
Thơ của tôi không phải là thơ
Mà là tiếng cuộc đời nức nở
Tiếng cửa nhà giam ngòm đen khép mở
Tiếng khò khè hai lá phổi hoang sơ
Tiếng đất vùi đổ xuống lấp niềm mơ
Tiếng khai quật cuốc đào lên nỗi nhớ
Tiếng răng lạnh đập vào nhau khổ sở
Tiếng dạ dầy đói lả bóp bâng quơ
Tiếng tim buồn thoi thóp đập bơ vơ
Tiếng bất lực trước muôn ngàn sụp lở
Toàn tiếng của cuộc đời sống dở
Và chết thời cũng dở, phải đâu thơ!
(1970)
Đất này
Đất này chẳng có niềm vui
Ngày quệt mồ hôi, đêm chùi lệ ướt
Trại lính, trại tù người đi không ngớt
Người về thưa thớt dăm ba...
Trẻ con đói xanh như tàu lá
Cày bừa phụ nữ đảm đang
Chốn thôn trang vắng bóng trai làng
Giấy báo tử rơi đầy mái rạ
Buồn tất cả
Chỉ cái loa là vui !
(1965)
Mắt em
Mắt em mềm mại con đò
Anh nhìn chẳng thấy hẹn hò một câu
Mắt em trong mát giòng sâu
Anh nhìn chẳng thấy nhịp cầu bắc qua
Mắt em là một vườn hoa
Vắng anh, thắm nở chói lòa sắc hương
Vườn hoa ấy cảnh thiên đường
Anh nhìn chỉ thấy cửa thường đóng nghiêm!
( 1957 )
Tình câm
Anh sợ lắm lòng anh xiêu đổ mất
Anh ngăn anh đừng qua lại nơi đây
Nhưng than ôi, em vắng bóng một ngày
Anh đã sống như người điên loạn nhất
Anh lạnh lẽo, em ơi, đừng tưởng thật
Anh cũng giống như vỏ ngoài quả đất
Chứa trong lòng bao khối lửa hôn mê
Anh nhìn em rồi lặng lẽ ra về
Để đau khổ, để âm thầm cay đắng
Không thể nữa, không làm sao cố gắng
Giữ cho tình câm nín ở trong tim
Nhưng còn chi, ngoài khao khát im lìm
Khi thương tích tình anh thầm rỏ máu
Lòng của em hờ hững thấy chi đâu !
Em có nghe trong tiếng thở u sầu
Bao yêu dấu đè sâu đang thổn thức
Em có hay trong quãng đời cơ cực
Nếu có em trời đất lại rờn xanh !
Hãy thứ cho mơ ước của lòng anh
Mơ ước để đời đau thêm lạnh tối
Đường vào tim em, anh không có lối
Mỏi mắt chờ, em chẳng hé một giây !
Tâm linh anh ôi đã bị đọa đầy
Trong dáng dấp, trong nụ cười tiếng nói
Trong ánh mắt em, nàng tiên chói lọi !
Trong hững hờ tan nát mộng cùng mơ
Tình của anh như một sớm sương mờ
Không được bóng vầng dương - Em - tỏa chiếu
Điều đau khổ em làm sao thấu hiểu !
- Lòng của em chưa một vết thương ghi-
Thế nên anh cam chịu ôm ghì
Bao gai sắc của tình đau buốt ấy
Niềm an ủi anh chỉ còn trông cậy
Ở thời gian em hỡi , em có hay !
(1963)
Tình Mơ
Anh yêu em, anh chỉ nói thế thôi
Nói thế thôi cũng đã thừa rồi
Vì tình ái đâu cần ngôn ngữ
Tình từ tim, mà ngôn ngữ từ môi.
Anh yêu em, em đã hiểu lâu rồi
Em đã hiểu từ ban đầu gặp gỡ
Anh hỏi thăm đường, em trỏ lối thế thôi !
Em hiểu anh trong dáng dấp bồi hồi
Trong ánh mắt ngập ngừng xao xuyến
Em hiểu anh trong nắng chiều lưu luyến
Em hiểu anh từ tình mới đâm chồi
Từ hạnh phúc còn như bỡ ngỡ
Trong hồn anh quen nếp đau thương...
Có những đêm trăng óng ánh trên đồng
Trăng tắm sáng lên đầu em tóc rối
Trăng lấp ló qua hàng cây gió thổi...
Em là vầng trăng ngọc của đời anh
Anh không em anh sẽ sống âm thầm
Như những tối trăng vàng lặn bóng
Đi bên em nghe ái tình đập sóng
Trong lòng anh hạnh phúc chan hòa
Ôi phút giây không thể xóa nhòa
Giây phút ấy, tình em chói tỏa
Ở trong anh, và tất cả xung quanh !
Anh ôm em, em ngạt thở vì anh
Nhưng em biết lòng anh say đắm quá
Gì ngây ngất bằng hôn lên đôi má
Mịn như hoa và đượm hương da !
Nắm tay em bao đau khổ phai nhòa
Khắp vũ trụ chỉ còn thương mến
Tình của em nhiệm mầu vô bờ bến
Hồn anh hầu tàn úa lại rờn xanh
Đời anh như chim hót trên cành
Tươi mát tựa mùa xuân thơm ngát
Giọng ai buồn ngân nga câu hát
Bừng cơn mơ trăng lạnh đã lên cao...
Gió ngoài song hiu hắt thổi vào
Rơi mấy cánh hoa đào bên chậu sứ...
(1963)
Xuân này chẳng khác
Xuân này chẳng khác những mùa xuân
Chỉ thấy đôi chân nặng bước dần
Đường sống không còn xa lắm nữa
Nên mừng , nên tiếc, phân vân...
Lòng trót yêu hồng xanh tím biếc
Đêm dài thương tiếc thêm đen
Bạn quen chết dần từng đứa
Thêm mùa xuân cay đắng nữa trôi qua
Uổng phí tài hoa
Chờ trông hóa đá
Bao xanh hồng óng ả bùn pha
Tắt lụi...
Niềm tin gác núi nhạt mầu...
Con tàu quá khứ
Đêm buồn, ga vắng, trầm tư...
(1961)
Mẹ tôi
Mẹ tôi trong những ngày giỗ chạp
Thường ngồi chắp tay cầu khẩn giờ lâu
Chiếc áo hoa hiên cũ đã bạc màu
Tôi chỉ thấy mẹ dùng khi lễ bái
Đời của tôi nhiều khổ đau oan trái
Mẹ bao giờ cũng cầu nguỵên cho tôi
Đứa con trai tù tội mấy phen rồi
Hàng nước mắt chảy giòng trên má mẹ
Ngồi bên mẹ tôi thấy mình nhỏ bé
Tình thương yêu của mẹ lớn bao nhiêu
Mẹ ơi, con lòng chỉ nguyện một điều
Được gần sống, đừng lìa xa khỏi mẹ!
Giờ hẳn mẹ mỗi khi ngồi cầu lễ
Cho đứa con tù bệnh giữa rừng sâu
Chiếc áo hoa hiên cũ đã bạc màu
Phải đẫm ướt biết bao hàng nước lệ!
(1963)
Nhắm mắt là con
Nhắm mắt là con nhìn thấy ngay
Mẹ mắt mờ run bước cạnh thầy
Căn gác âm thầm ngao ngán quá
Hai bóng già nua tối lại ngày.
Mơ về căn gác yêu thương ấy
Tan nát lòng con lắm, mẹ thầy
Đau ốm, hao gầy, đôi mắt lóa
Đêm ngày trông đợi đứa con xa
Giam hãm trong rừng cây vach đá
Con vẫn hình dung thấy cảnh nhà
Lệ ứa hai hàng hoen ướt má
Mẹ khóc vì con mãi, mẹ già!
Thầy hỡi con hình dung rõ quá!
Thờ thẫn vào ra nét mặt gầy
Hình bóng muôn vàn đau xót ấy
Quặn buốt lòng con tới đọa đày!
(1968)
Thương đôi mắt
Thương đôi mắt không dám nhìn cái đẹp
Sợ rằng cái đẹp không vui!
Đôi mắt sẽ ngượng ngùng cúi xuống
Bàn chân thầm lặng quay đi...
Đôi mắt Trương Chi
Đôi mắt sinh ra đã nhìn đáy nước
Nấm mồ định trước, xanh trong...
Năm tháng xuôi giòng... lãnh đạm.
(1964)
Thời gian hỡi
Thời gian hỡi, ta chán ngươi rồi đấy
Từng phút giây người đốt bỏng lòng ta
Ôi tháng ngày sao cứ dài ra
Đằng đẵng thế ta chịu làm sao nổi!
Ta mong mãi một bình minh dữ dội
Đẩy ngày nay về giấc mộng xa xôi
Những nấm mồ giả tạo hóa ra nôi
Sự sống hồi sinh vút dậy!
Thời gian hỡi ,
Ta cúi xin người hãy
Rút ngắn tháng ngày để lòng ta thôi bỏng cháy
Để phút giây đừng hỏa táng đời ta
Ta muốn thấy mùa hoa
Ta muốn hái ngàn hoa
Trước lúc cỏ hoa đón ta về bụi đất
Thời gian hỡi ta van người nói thật
Ngày bão bùng hoa nở có lâu không ?
Năm, mười năm, ta có thể chờ trông
Có thể để cho người làm khổ
Nhưng lâu quá ta dùng dao cắt cổ
Chặt đứt đầu ngươi
Dù đứt cả đời ta !
(1960)
Con tàu rêu
Bơ vơ mãi nơi biển trời quạnh quẽ
Đêm ngày mơ sao cập bến bờ vui
Giữa lênh đênh trong sóng nước dập vùi
Tôi đã đóng những con tàu đẹp đẽ
Và từ đó triền miên trên sóng cả
Con tàu tôi đi kiếm bến bình an
Bốn chung quanh lồng lộng bão cơ hàn
Không phá nổi mảnh buồm căng gió thả
Tôi lướt đón những cuồng phong quái lạ
Con tàu say như ních chật không gian
Giữa mùa điên không biết lực điêu tàn
Xô vỡ vụn nơi ngời băng tuyết lóa
Trong trắng xóa những ngày mưa tầm tã
Con tàu đau vật vã trước bờ xanh
Phía mồ xa thôn xóm đứng yên lành
Thân tàu đã tan tành trên mui đá.
Cay đắng quá những bến nghèo tàn tạ
Đón trông tàu lui tới, đứng buồn thiu
Khi tàu tôi men đến cũng dập dìu
Gây sóng gió đắm chìm cho nhục nhã
Ôi tiếp tới nước triều dâng vất vả
Con tàu run chưa tiến đã chờn lui
Đành một mai nơi đáy nước rêu vùi
Làm chỗ ở cho tôm, sò, ốc, cá
Tôi đã biết những đêm dài ròng rã
Con tàu câm trôi giữa đám trăng sao
Biết dừng đâu, không bóng hải cảng nào
Ra tín hiệu đón con tàu buồn bã
Tôi đã biết những bình minh đói lả
Biến sang màu loang tím của chiều hoang
Con tàu đi sức kiệt lệ dòng hàng
Thương xót nhưng mảnh tàu trôi vạn ngả
Trong khi ấy những con tàu hể hả
Những con tàu cặn bã của trùng dương
Chúng dọc ngang trên khắp mọi nẻo đường
Phun khói độc kín trời mây biển cả
Không thấy nữa những bờ xanh nắng tỏa
Những vịnh hiền, những bến cảng đông vui
Con tàu tôi không thiết cả lau chùi
Cho chát mặn gặ m mòn thân thép lá
Giờ nước mặn trùng dương thành nước lã
Mảnh buồm thô tơi tả hạ từ lâu
Con tàu đi, vô định lớp rêu màu
Dầy thêm mãi năm buồn đông tiếp hạ
Tàu tôi hỡi , thôi chìm sâu đáy nước
Đâu còn gan giương lại cánh buồm xưa
Khi trông về bát ngát dưới màn mưa
Phơi xác nát bao con tàu thuở trước !
(1965)
Con tàu cuộc sống
Con tàu cuộc sống tháng năm trôi
Bến cũ sông xưa khuất hẳn rồi
Sóng nước mênh mông, chiều tắt vội
Ánh đèn xa lạ sáng quanh tôi...
Chỉ một lần, chỉ một lần thôi
Trở lại phòng xưa kẻ khác ngồi
Ai mất, ai còn ai lặn lội ?
Tìm trong ký ức đã xa xôi.
(1977)
Hồng trần khao khát
Hồng trần khao khát thiên thai
Thiên thai lại nhớ trần ai tìm về
Tâm hồn nhân loại nhiêu khê
Khổ đau là đúng, đừng chê trách đời
Phỏng xưa Từ Thức rong chơi
Đào nguyên lạc bước lại rời trần ai
Thời y lại chán thiên thai
Giữa bầy tiên nữ thở dài như xưa !
Triết nhân là kẻ có thừa
Dù cho cái có là chưa có gì !
Thường nhân là kẻ ngu si
Quẳng đi cái có khổ vì cái không !
Nếu em không phải
Nếu em không phải người em gái
Trong giấc mơ dài suốt tuổi thanh xuân
Thì lòng anh mưa lạnh với tro tàn
Sao có thể rực hồng lên dễ dãi?
Ôi, em chính là người em gái
Trong giấc mơ hầu tuyệt vọng mãi hôm nay
Mới về trong căn gác khổ đau này
Cười bẽn lẽn cho bàn tay anh nắm
Bàn tay ước mộng bao năm!
(1963 )