Phan Tấn Hải
Những năm đầu thập niên 1980, thơ anh sôi sục những hoài vọng, những mơ ước, cho một quê hương tự do; tha thiết kêu gọi sự dấn thân, lên đường... để đất nước không c̣n khổ đau v́ chủ nghĩa, ư thức hệ... Và thơ anh đă được in trong tập "Ở Một Nơi Gọi Là Việt Nam", viết chung với Tù Nhân.
Sự sôi sục, sau hai mươi năm, đă lắng xuống nhiều. Có lẽ không phải đợi tới hai mươi năm đâu, mà đă lắng xuống sớm hơn kể từ sau tác phẩm biên khảo về Thiền của ông: Vài Chú Giải về Thiền Đốn Ngộ, xuất bản đầu thập niên 1990. Thời gian sau này, ông trở thành con người khác, không giống xưa nữa. Tôi không có ư nói con người ấy tốt hay xấu, đúng hay sai. Chỉ nói là khác. Lặng lẽ quan sát hơn là sôi nổi dấn thân. Trầm tĩnh, tha thứ, hơn là quyết liệt, đấu tranh.
Nhưng tôi vẫn thích những bài thơ thời cũ của ông. Vẻ đẹp hào sảng, hùng tráng qua gịng thơ ông, sáng lên thao thức chung của những người trẻ thời đó.
Kiếm Mă Hành
Nâng ly mời đă mềm môi
C̣n tê tê lưỡi đă cười ra đi
Đường mai gió loạn sá ǵ
Tóc xanh dẫu bạc an nguy cũng liều
Ta đi rừng núi xanh vầng trán
Thành phố phương nào mây vẫn bay
Dưới trăng cười hỏi ừ rồi máu
Có thơm mùi rượu của đêm nay
Nghiêng ly đổ rượu tràn tay
Say ngàn sóng dữ trả ngày trẻ thơ
Cười vang hỏi bạn say chưa
Ta say ngh́n kiếp giữa bờ tử sinh
Rong chơi vào cuộc lầm gió bụi
Rượu thề pha máu đỏ vầng trăng
Nửa đêm ta gọi sơn hà dậy
Thần mă bay về hí vó trăng.
Cũng Những Tháng Ngày
Tháng ngày lừng lững mây bay
Trăm năm kinh ngạc c̣n say gió đời
Núi sông muôn dặm đợi người
Giận ngày hoang phí giận đời hư vô.
Cảm Xuân
Thuyền c̣n neo giữa muôn ghềnh đá
Mà ḷng điên dại gọi mùa sang
Xuân nhớ gửi về con sóng lạ
Để kịp bên trời tiếng ngựa vang.
Tặng Anh Thiền Sư
Nắng vào rừng trúc đă thưa
Gặp anh như gió ngh́n xưa nhẹ về
Niết bàn có mất ngả chia
Ngả xuôi phố chợ ngả về gác kinh
Núi sông có mấy ngả t́nh
Ngh́n hoa sen nở bất b́nh trong thơ.
Qua Trường Cũ
Một chiều tôi bước qua trường cũ
Trắng xóa mây ngàn áo mộng xưa
T́nh bay ngàn cánh trời hoa phượng
Để bước trăm năm lạc chẳng ngờ
Cùng chia giấy mực t́nh thơ dại
Mà rẽ hai đường giữa trận văn
Sầu dâng đôi nét ḍng thơ cổ
C̣n thơm mực cũ hận ngh́n năm
Em đi theo hướng trời sao đỏ
Chưa ngờ sao lạc giữa trời đêm
Mơ dựng vương quyền giai cấp mới
Mà máu nào hồng thêm môi em
Tôi về sách vở buồn nghiêng ngă
Đă cháy từng lời tiếng đạn tên
Nửa đêm thảo hịch nghe hồn nước
Gọi ngựa voi hầu trận bút nghiên.