Thế Lữ   Yêu   Ta đi thơ thẩn bên vườn mộng, Em nấp sau hoa khúc khích cười, Ngừng bước ta còn đương bỡ ngỡ, Lẳng lơ em ngắt đóa hồng tươi... Em ném cho lòng ta đón lấy, Bông hoa phong kín ý yêu đương. Hay đâu hoa giấu mầm gai sắc Sướt cạnh lòng ta mấy vết thương. Yêu em từ đó ta phơi phới Sống ở trong nguồn thú đắm say Nhưng cũng sống trong đau khổ nữa Miệng cười trong lúc nhắm chua cay.     Nhớ Rừng (Lời con Hổ ở vườn Bách thú) Tặng Nguyễn-Tường-Tam Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt, Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua. Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ, Giương mắt bé riễu oai linh rừng thẳm, Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm, Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi. Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi, Với cặp báo chuồng bên vô tư lự. Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ, Thủa tung hoành hống hách những ngày xưa. Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già, Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi, Với khi thét khúc trường ca dữ dội, Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng, Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, Vờn bóng âm-thầm, lá gai, cỏ sắc. Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, Là khiến cho mọi vật đều im hơi, Ta biết ta chúa tể muôn của loài Giữa chốn thảo hoa không tên, không tuổi. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối, Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn, Ta lặng ngắm giang-san ta đổi mới? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng. Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật? -- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu? Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu, Ghét những cảnh không đời nào thay đổi, Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối: Hoa chăm, cỏ sén, lối phẳng cây trồng; Giải nước đen giả suối, chẳng thông giòng Len dưới nách những mô gò thấp kém; Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm, Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu Của chốn ngàn năm cao cả, âm u. Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ! Là nơi giống hầm thiêng ta ngự trị. Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa Nơi ta không còn được thấy bao giờ Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn Để hồn ta phảng phất được gần ngươi, -- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! [1936]     Tiếng Sáo Thiên Thai Ánh xuân lướt cỏ xuân tươi, Bên rừng thổi sáo một hai Kim Đồng. Tiếng đưa hiu hắt bên lòng, Buồn ơi! xa vắng, mênh mông là buồn... Tiên-Nga tóc xõa bên nguồn. Hàng tùng rủ rỉ trên cồn đìu hiu; Mây hồng ngừng lại sau đèo, Mình cây nắng nhuộm, bóng chiều không đi. Trời cao, xanh ngắt. -- Ô kìa Hai con hạc trắng bay về Bồng-lai. Theo chim, tiếng sáo lên khơi, Lại theo giòng suối bên người Tiên-Nga. Khi cao, vút tận mây mờ, Khi gần, vắt vẻo bên bờ cây xanh, Êm như lọt tiếng tơ tình, Đẹp như Ngọc-Nữ uốn mình trong không, Thiên-Thai thoảng gió mơ mòng, Ngọc-Chân buồn tưởng tiếng lòng xa bay...     Cây Đàn Muôn Điệu   Tôi là người bộ-hành phiêu-lãng Đường trần-gian suôi-ngược đểvui-chơi vui-chơi Tìm cảm-giác hay trong tiếng khóc, câu cười, Trong lúc gian-lao, trong giờ sung-sướng, Khi phấn đấu cũng như hồi mơ-tưởng. Tôi yêu đời cùng với cảnh lầm-than, Cảnh thương-tâm, ghê-gớm, hay dịuđàng. Cảnh rực-rỡ, ái-ân hay dữđội. Anh dù bảo: tính-tình tôi thay đổi, Không chuyên-tâm, không chủ-nghĩa: nhưng cần chi? Tôi chỉ là một khách tình-si Ham vẻ Đẹp có muôn hình, muôn thể. Mượn lấy bút nàng Ly-Tao tôi vẽ, Và mượn cây đàn ngàn phím, tôi ca Vẻ đẹp u-trầm, đắm đuối, hay ngây-thơ, Cũng như vẻ Đẹp cao-siêu, hùng-tráng Của non-nước, của thi-văn, tư-tưởng. Dáng yêu kiều tha thướt khách giai-nhân; Ánh tưng-bừng linh hoạt nắng trời xuân; Vẻ sầu muộn âm-thầm ngày mưa gió; Cảnh vĩ đại, sóng nghiêng trời, thác ngàn đổ; Nét mong-manh, thấp-thoáng cánh hoa bay; Cảnh cơ hàn nơi nước đọng bùn lầy; Thú sán-lạn mơ-hồ trong ảo mộng; Chí hăng hái đua ganh đời náo động: Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê. Tôi sẵn lòng đau vì tiếng ai bi, Và tôi cảm khái bởi những lời hăng-hái. Tôi ngợi ca với tiếng lòng phấn-khởi, Tôi thở than cùng thiếu nữ bâng khuâng, Tôi véo von theo tiếng sáo lưng chừng, Tôi yên-ủi với tiếng chuông huyền diệu, Với Nàng-Thơ, tôi có đàn muôn điệu; Với Nàng-Thơ, tôi có bút muôn mầu: Tôi muốn làm nhà nghệ-sĩ nhiệm mầu: Lấy thanh-sắc trần-gian làm tài-liệu.     Giục Hồn Thơ   Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! -- Ta buồn lắm! Nắng gay gắt trên khóm sen không thắm; Gió thờ-ơ không động bóng tàn cây; Dưới trời xanh, mây quá trắng không bay; Hồ không sóng phơi mặt gương quá sáng; Thời gian đứng: sắc hình trơ trẽn dáng, Lòng ta không âu yếm, không vui tươi, Không nhớ thương, không sôi-nổi. -- Than ôi! Cũng không cả nỗi đắng cay tê tái: Nàng Thơ ơi, tâm hồn ta trống trải. Ta đứng đây, lơ láo, hững hờ trông Cảnh vô duyên không gợn tiếng tơ lòng; Ta đứng đây, thẫn thờ mơ bóng bạn, Trông giờ khắc lặng mang niềm ngao-ngán, Ly-Tao ơi, nương-tử của lòng ta! Nỡ lòng du, sơ-lãng mối tình thơ? Tìm đâu thấy những phút giây êm-ái. Những phút giây sán-lạn ánh thiêng-liêng Ta cùng ai để tâm hồn mê mải Tung ngọc châu gieo những khúc thần-tiên? Đâu những buổi non sông cùng lặng-lẽ Đợi tay ta dìu dắt ngón tay ai. Tạo nên bức tranh tuyệt trần hoàn mỹ Lên không gian, thâu góp muôn màu tươi? Vì bạn ơi! Những khúc đờn réo ngọc Với bức tranh châu-chuốt nét thanh cao Là những bài thơ, nỗi tình cảm xúc Của lòng ta và của bạn Ly-Tao. Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! -- Ta buồn lắm! Đem lại đây ánh hương hoa say đắm, Đem lại đây làn sương gió mơ màng, Đem lại đây, cùng với điệu duđương, Những tiếng khóc than hay lời cảm khái Để lòng ta thôi đừng khô héo mãi! Để cho ta khi ngắm nắng, trông hoa. Khi đứng bên hồ đón gió đưa qua, Ta được thấy ánh lòng ta rung động, Ta được thấy hồn thơ ta gợn sóng, Thấy miệng cười bạn tiên tử yêu kiều Và cùng ai chung giấc mộng cao siêu.

 

 

 

 

Trở về mục Đọc Thơ