(Cung
kính tưởng niệm Đại sư Tinh Vân
và Đại sư Quảng Độ)
Bỗng “một hôm, ngọn gió tình yêu
lại” (1). Đời kéo ta đi từ thuở
ấy.
Quê xưa bỏ lại,
hăm hở chạy theo tiếng gọi con
tim. Tiếng gọi dịu dàng, nhỏ nhẹ,
mà kéo sập cả khung
trời lý tưởng
xung thiên (2).
Để rồi đi quanh,
đi quanh, trên những con đường
đầy hoa thơm mật ngọt;
say mèm đời ong bướm.
Có những đêm giật mình trở giấc.
Nằm im. Lắng nghe tiếng lặng đêm
sâu.
U
hoài mộng lớn ngày xưa.
Cơn mê tình nào ai buộc trói;
chỉ do mình, tự nhiễm tự mê. (3)
Như con chim đứng
lặng trong lồng
son,
như con cá
bơi lội trong hồ kiếng:
tiếc nhìn nước
biếc trời xanh.
Vòng tục lụy bao người tham đắm.
Biết bao giờ cởi trói, thoát ly.
Chỉ khi nào nhận ra được ngay từ
đầu, gốc rễ dẫn đến sự mê nhiễm,
may ra mới không đắm nhiễm. Gốc
rễ ấy chính là Ái (dục). Từ Ái (dục)
mà sinh tâm bám giữ, đắm trước (Thủ)
(4).
Những bậc thông
tuệ, với nhiều phước lành, đã có
thể dũng mãnh vượt thoát võng
lưới mê tình (5):
thiên lý nhàn du thân tự tại,
lòng tịnh trăm năm chốn không
môn.
Nếu
không được vậy thì phải phấn đấu
với cả tâm chí quyết liệt của
mình để đi vào đời mà không
nhiễm đời (6), ở trong đời mà
vẫn vui
với
lẽ đạo huyền vi (7).
Hoặc ít ra, dù
ở đâu vẫn luôn
thấy được những ngọn núi cao
ngất của cố
quận
quê xưa.
Núi cao có thể
định hướng cho những người đi
lạc trong cõi đời ô trược,
vô minh.
Từ
phương ngoại,
ngưỡng vọng những cao sơn sừng
sững dưới đôi vầng nhật nguyệt
thiên thu.
California, tháng 2 năm 2023
Vĩnh Hảo
___________________
(1) Thơ
Huy Cận, trong bài Áo Tiểu Thư:
“Một
hôm trận gió tình yêu lại / Đứng
ngẩn trông vời áo tiểu thư”.
(2) Xung
thiên chí (chữ của Thiền sư
Quảng Nghiêm, 1121-1190, trong
bài Hưu Hướng Như Lai),
là chí khí vượt đến trời cao.
(3) Ý
từ một câu trong Cảnh Sách Văn
“Đản tình bất phụ vật, vật
khởi ngại nhân” - nếu tâm
không lụy cảnh thì cảnh nào mà
ngăn ngại tâm (Thiền sư Qui Sơn
Linh Hựu, 771-853).
(4) Ái
và Thủ là hai mắt xích trong
chuỗi 12 nhân duyên dẫn chúng
sinh trôi lăn trong luân hồi.
(5) Hòa
thượng Thích Quảng Độ đã dịch
tác phẩm sử truyện của Đại sư
Tinh Vân, đặt một tựa đề rất ý
nghĩa, nói lên tâm chí của bậc
xuất trần: “Thoát Vòng Tục
Lụy.” Tên đúng của tác phẩm
này là “Ngọc Lâm Quốc Sư
Truyện”, được xuất bản lần
đầu tiên vào năm 1954; đến năm
1992 thì được chuyển thể thành
phim truyền hình với tựa đề “Tái
Thế Tình Duyên”;
phiên bản tiếng Anh do Hawker
Records
phát hành bằng DVD, VCD là “Continued
Fate of Love”. Các tựa đề
phim ảnh không nêu được chí xuất
trần và hành trạng của Quốc sư
Ngọc Lâm (1614-1675), mà chỉ
nhấn mạnh hệ quả và câu chuyện
ái tình. Do đó, phải nói rằng
Hòa thượng Thích Quảng Độ
(1928-2020) đã có một bản dịch
rất lưu loát, bóng
bẩy,
tự nhiên như văn viết, và đặc
biệt là đã đặt một tựa đề xứng
hợp nhất cho tác phẩm sử truyện
để đời của Đại sư Tinh Vân
(1927-2023). Cả hai vị dịch
giả và
tác giả của
sử truyện
này đều viên tịch
vào tháng 2 dương lịch.
(6) Thiệp
trần tục nhi bất nhiễm (đi vào
cuộc đời mà không nhiễm).
(7) Cư
trần lạc đạo
(tên bài phú của vua Trần Nhân
Tông, 1258-1308).
