Nguyễn Tiến Ðức
Thơ tự do ai cũng làm được vì ở thể loại thơ như thế, người ta không còn bị bó buộc bởi vần điệu hay cấu trúc, bố cục nữa. Nhưng khi chọn cái quyền tự do làm thơ, có lẽ các thi nhân không thể chọn cái quyền tự do làm thơ dở. Dù ở thể loại nào, thơ phải hay, và thơ thì phải thơ.
Nguyễn Tiến Ðức là một trong số rất hiếm những nhà thơ rất hay trong thơ tự do. Có lẽ là do ý tưởng của ông thật sâu sắc và phong phú. Ông diễn tả bằng cách nào cũng vẫn là thơ. Ông không "làm" thơ tự do, mà chỉ "cho" thơ sự tự do để quyết định cách thế trôi chảy của nó.
Những bài sau đây trích từ thi tập của ông: "Gõ Lên Niềm Im Lặng," xuất bản năm 1999.
Im Lặng
đêm khép mắt
anh chập môi em với đóa hoa đơn độc
nở sững sờ.
anh chập đôi mắt em
với hai chiếc lá chết
nằm ngang dưới tàng cây.
anh chập sự tịch mịch
của giọt nước mắt trên má em
với giọt sương rơi thầm kín giữa khe cỏ.
anh chập sợi tóc em rơi im lặng trên gối
với đoạn cuối hành trình lưu lạc
của kiếp người.
(30-8-98)
Những Buổi Sáng Còn Lại
anh vào phòng tắm
sau lúc em vừa tắm hoa sen
anh xóa một mảng gương
đọng sương hơi nước nóng
với mảng gương giữa hơi sương
anh cạo râu trong hương em
chợt anh bắt gặp sợi tóc em đen
anh vặn nước
sợi tóc uốn cong như một con rắn sống
tuột dần xuống
con rắn đen sẽ tới biển khơi
đêm nay không chừng
như vậy anh và em đã từng
thả hàng vạn con rắn đen
ra biển nhiều buổi sáng
chẳng còn bao lâu nữa
anh và em sẽ thả những con rắn trắng buồn
ra biển khơi những buổi sáng còn lại.
Biển Quê Hương Em
em bỏ quê hương
thường hát cho anh nghe
những bài ca đứt đoạn
của một thời rất vui
chiều nay ở thư viện
em ngồi đọc thơ anh
giữa tiếng chim lạ
hót róc rách trên tóc em
từ những khoảng lá xanh mùa hạ.
em mặc váy đen in hoa cúc trắng
anh hỏi em
làm thế nào để anh
có một cuộc hẹn hò
với em trong cánh đồng cúc hoang
em bảo anh
đó là điều vô vọng
vì chính em
cũng muốn trở lại đồng hoa đó
trở lại thời bước chân em nhẹ gió
và mỗi lời của gió
mang theo bản tình ca
đầy ngẫu hứng ngọt ngào
mắt em hai vòng đen xưng tội
lửa nến thánh rực tình
và em có thể
nói với những nhà thơ chưa chết trẻ
về những giấc mơ đầy tiếng thì thầm
trong lùm cỏ tối
bây giờ thì những nhà thơ đã chết
em chỉ có thể bước về phía trước
đầy hỗn mang và cô đơn.
anh bảo em
dù sao trong mắt em
anh vẫn thấy biển quê hương em
xanh veo và mềm lặng.
Khi Em Ðến
khi em đến
em đeo con rắn bạch kim
con rắn độc
ngủ bình yên giữa đất ngực
khi em đến
em rung chùm chìa khóa
như lục lạc linh kinh
trên cổ ngựa Noel
lướt vó vui trên đồi đêm tuyết lạnh.
khi em đến
em hát bài thánh ca dang dở
từ môi em vừa bén lửa cỏ tình
bay thênh thang trên những đỉnh lá.
khi em đến
ngón tay em vừa nhiễm tội
chợt mở mưa cơn
trên miền anh đất nứt.
khi em đến
đồng cỏ lên kinh
rừng cây dướn lá
bướm động gió cuồng.
khi em về
anh nếm vị đắng
pha rượu lễ ngọt.
(7-99)
Búp Ưu Ðàm
anh ngồi thiền
trong vũng nước mắt
nhớ em
trong cơn lênh đênh
anh ngắt búp ưu đàm
đặt vào lòng tay em
chập chùng đường khổ
anh mở rừng huyền
đốn cội thoa lư
nhóm lửa hoan lạc
cho em sưởi ấm trái tim cô đơn.
(1-6-98)