LỜI NÓI ĐẦU

Kỷ Yếu Tưởng Niệm Trưởng Lão Hòa thượng Thích Hạnh Đạo

(Vĩnh Hảo chấp bút thay Tứ chúng đệ tử Chùa Phổ Đà, Santa Ana, California)

Chúng tôi dự trù xuất bản tập kỷ yếu này từ một năm trước nhân lễ Tiểu tường của Thầy chúng tôi: Hòa thượng Thích Hạnh Đạo. Nhưng sự ra đi của Thầy sau một năm vẫn còn là nỗi bàng hoàng trong tâm tưởng, lại thêm việc ổn định sinh hoạt và tu bổ Chùa Phổ Đà sau tang lễ là việc cần kíp, do đó phải hoãn lại cho đến lễ Đại tường năm nay.  

Lúc sinh tiền, Thầy chúng tôi là con người hành động: làm nhiều, nói ít. Trong giao tiếp, Thầy thường gợi ý cho người khác nói, và Thầy chỉ lắng nghe, gật gù, tán thưởng hoặc góp ý, khuyên bảo. Thầy lặng lẽ, kiệm lời, nhưng khi cần thiết thì nói thao thao bất tuyệt bằng biện tài ngôn thuyết sẵn có. Về phương diện văn học, Thầy không để lại tác phẩm nào để chúng tôi có thể dùng làm chứng từ hay di ngôn cho người đời sau nương học; nhưng cuộc đời 80 năm của Thầy hiển nhiên là một tác phẩm đẹp mà ai từng diện kiến, tiếp xúc, lắng nghe, đều có thể thưởng thức được. Đó là một tác phẩm sống động về đức uy dũng, về hạnh bao dung, giản dị và khiêm tốn.

Thầy vốn không sợ hãi một thế lực nào, nghịch cảnh nào. Đối với pháp nạn, quốc nạn, Thầy sẵn sàng dấn thân, đứng nơi đầu ngọn sóng. Trong giai đoạn binh đao khói lửa, Thầy cũng đã từng “Thấy dân thấy nước nghĩ mà đau,” để thực hiện hạnh đồng sự, gần gũi khuyến hóa anh em quân nhân trong Quân lực VNCH, để rồi năm 1975 Thầy bị tù 10 năm trong chế độ cộng sản.

Uy dũng như thế, mà lòng bao dung tha thứ, không ôm lòng thù hận, oán ghét ai, kể cả những người đày đọa hoặc vu hãm, phỉ báng mình.

Đặc biệt là đức tính giản dị, khiêm tốn. Thầy không cầu kỳ, kiểu cách, mà luôn sống hài hòa với mọi người, mọi lứa tuổi, mọi trình độ. Đóng góp thật nhiều cho đạo, cho đời mà chẳng bao giờ khoe khoang, kể lể. Giao tiếp với người, dù bậc thượng, trung, hạ, đều một mực từ tốn khiêm cung. Chính sự giản dị khiêm tốn này tạo nên bản sắc riêng của Thầy: một nhà tu khả kính, một người bạn thân thiết, một vị thầy lân mẫn, một Sư Ông hiền hòa… của tất cả mọi người.

Thế nên, khi Thầy nằm xuống, biết bao người kính tiếc, khóc thương. Tang lễ của Thầy, đông đảo người tiễn đưa, đủ mọi thành phần xã hội. Qua tang lễ, đủ biết tấm lòng của người ở lại đã dành cho Thầy sâu đậm như thế nào; và cũng qua tang lễ, nói theo cách người xưa, “cái quan định luận”, phẩm hạnh, nhân cách và hành trạng thực sự của Thầy đã được biểu hiện.

Đời Thầy là tác phẩm đẹp. Tác phẩm ấy được đúc kết trong tập kỷ yếu này qua những bài cảm niệm của thân hữu, pháp lữ, đồng đạo, và đệ tử nhiều giới; cũng như qua những trang hình ảnh cũ và mới sưu tập được từ xưa đến nay. Nếu có những thiếu sót nào thì đó là lỗi của chúng tôi, những người thực hiện kỷ yếu, chứ không phải nơi cuộc đời Thầy.

Để hoàn thành tập kỷ yếu tưởng niệm Thầy, chúng tôi đã phải thọ ơn của rất nhiều người, trước hết là Ban Tổ Chức Tang Lễ mà Trưởng ban là Hòa thượng Thích Chơn Thành, người bạn tâm giao của Thầy chúng tôi; cũng như toàn thể chư tôn đức Tăng Ni, quý hội đoàn, tổ chức, quý thiện nam tín nữ khắp nơi đã quang lâm tiễn đưa Thầy chúng tôi, hoặc gửi điện thư, hoa tang, liễn, trướng… để chia buồn và góp phần cầu nguyện. Về mặt tài liệu, bài vở, hình ảnh, chúng tôi đã nhờ đến nhiều nguồn: trực tiếp là chư tôn đức và quý văn thi hữu gửi bài; gián tiếp là từ các cơ quan truyền thông báo chí và các trang mạng Phật giáo có đăng tải bài vở và hình ảnh như Việt Báo, Người Việt, Viễn Đông, Việt Herald, Vietnam-US Today, Hải Triều Âm, GHPGVNTNHK, Từ Đàm Hải Ngoại, Pháp Vân, Quảng Đức, Tu viện Hộ Pháp, Phật Giáo Việt Nam Hải Ngoại, Trung Tâm Phật Giáo Chùa Việt Nam, Chùa Đông Hưng, Hoa Vô Ưu, Chùa Phổ Đà, Trung Đạo, Viên Giác, GĐPTVN Hải Ngoại, GĐPTVN Trên Thế Giới, GĐPTVN tại Hoa Kỳ… Một số hình ảnh tang lễ qua thời gian hai năm, chúng tôi cố gắng mà không tìm được xuất xứ, đành xin cáo lỗi và thành kính cúi đầu cảm tạ chung nơi đây.

Lời cuối, Thầy chúng tôi đã về cõi Phật hai năm rồi, nhưng hình bóng của Thầy vẫn còn rợp mát sân chùa Phổ Đà, rợp mát cả tâm tưởng chúng tôi. Hình bóng ấy sẽ không bao giờ phai nhạt, và nếu phải dùng lời lẽ hay hình ảnh nào để diễn đạt niềm kính tiếc và tri ân vô vàn đối với Thầy, chúng tôi chỉ có thể tâm thành dâng lên tập kỷ yếu này. Tập kỷ yếu đơn sơ mộc mạc như chính cuộc đời của Thầy, được thực hiện cũng là để kính tặng tất cả những ai đã từng hay chưa từng hội kiến Thầy chúng tôi.

 Santa Ana, California, ngày 26 tháng 5 năm 2013

Tứ chúng đệ tử Chùa Phổ Đà

__________________

(*) Thơ của Đức Huỳnh Phú Sổ, bài “Quyết Rứt Cà-Sa”, sáng tác năm 1946 trong thời kỳ toàn dân kháng Pháp.