LỜI GIỚI THIỆU thi tập Cõi Linh của Diêu Linh   Vươn lên như một kỳ hoa giữa khu rừng rậm rịt bách hoa dị thảo và gai góc đan chen, thơ Diêu Linh trình hiện một thế giới vừa ẩn mật thâm u, vừa hồn nhiên tươi trẻ. Kỳ hoa ấy góp mặt bằng một phong thái khép nép nhẹ nhàng, không lấn áp đồng loại, dị loại, nhưng cũng không bị khuất lấp đi bởi sắc hương của những loài hoa khác. Nó có nét riêng. Không cầu kỳ làm dáng. Không bắt chước theo đuôi. Không ra sức tìm cầu điều mới mẻ tân kỳ; cũng không co rút tự vệ, bảo thủ. Nó chỉ nở, bằng nhân duyên chín muồi của thời kỳ khai nhụy, và bằng sự phát tiết tự nhiên, không cần cố gắng. Nó tự tạo một thế giới riêng biệt của nó nhưng vẫn hài hòa với hoa cỏ và không gian chung quanh. Thế giới kỳ đặc ấy, gọi là Cõi Linh.  Thi tập Cõi Linh gồm hai phần: Cõi Tình và Cõi Tịnh. Đặt tên cho thi tập với hai cõi tình và tịnh như thế, nhà thơ vừa cho thấy cách chơi chữ nghịch ngợm bông đùa của mình, lại vừa nghiêm túc phơi mở một kiếp người, một nhân cách, một đời sống tâm linh phong phú, một cái nhìn sâu thẳm vào cuộc tồn sinh qua hai ngả đời và đạo. Hai ngả ấy, qua diễn bày của thi nhân, có khi phân định rạch ròi, dứt khoát, nhưng đôi khi cũng không thấy đâu là biên cương bờ mé. ... ta là mục lữ, phân vân... ngược xuôi mấy nẻo cũng ngần ấy thôi mai kia người nhập cuộc rồi còn ta xoay chuyển luân hồi, được chăng?... (Nhập cuộc)   Đó là một đoạn trong Cõi Tịnh, và đây, hãy đọc thử một khúc của Cõi Tình: ... nợ nhau trả mấy cho vừa người về nẻo ấy tỉnh chưa, luân hồi ? xin nâng một búp sen ngời ngày mai nở rộ bên trời siêu phương hôm nay tỉnh mộng vô thường ta-người khai lối mở đường chân như. (Linh khúc 13)   Cõi Linh, như thế, không những là cõi riêng của nhà thơ nữ mang tên Diêu Linh, mà cũng là cõi của nhân gian với tình yêu cha mẹ, quê hương, giống nòi, đôi lứa (Cõi Tình), là cõi của thánh hạnh, huyền nhiệm, giải thoát (Cõi Tịnh). Thơ Diêu Linh đầy nhạc tính. Thường khi là tiết điệu trầm bổng của những ca vịnh, những tấu khúc nhẹ nhàng du dương: ... Đêm huyền vi thắp vầng trăng cổ độ Gọi tên người, da diết quá, thơ ta Lá chưa nhiều trên góc trời tháng Ba Nhưng lòng ta vàng lên niềm mong đợi Xin thu rơi lấp khoảng tình vời vợi Và người sang gom lá dệt mùa mơ... (Nhã Ca tháng 3)   Có khi trong niềm hiu quạnh, cô liêu, của cõi tình hay cõi tịnh, dòng nhạc trở nên lắng đọng, thổn thức, chơi vơi... ... nghe trong sâu thẳm tận cùng lời tri âm gọi còn rung tim hồng ta về thả sợi sắc không chìm vào ru khúc mênh mông nỗi tình chỉ là tiếng hát vô thinh mà sao vọng đến tâm linh nghìn trùng... (Tâm Khúc Ru)   Có khi mộc mạc, chân chất, dòng thơ vỗ lên âm hưởng và nhịp điệu của ca dao trữ tình: ... Tương tư lên tận giời cao Xin giời thắp hộ trăng sao, kiếm người Có lần hát dạo bên trời Gọi tình tình chẳng ù ơi ru mình Về hờn về dỗi, đinh ninh... Rằng người đã có hoa xinh mất rồi... (Truyện cổ 1001)   Giàu nhạc tính và âm điệu như thế, không lạ gì nhiều nhạc sĩ đã phổ nhạc vào thơ Diêu Linh thành những ca khúc đẹp lạ. Giới yêu thơ nhạc có thể thưởng thức những ca khúc này từ các nhạc sĩ: Hà Lan Phương, Hoàng Tú Nguyên, La Thứ, Lmst, Lý Quang Chính, Miên Du Dalat, Minh Thao, Nguyễn Hải, Nguyễn Minh Châu, Tống Hữu Hạnh, Trần Hải Bằng, UGTVũ... Trong số những bài thơ của Diêu Linh được phổ nhạc, có những bài gây hứng cảm cho hai nhạc sĩ, cùng một lời thơ phổ thành hai ca khúc khác nhau (Hoa và Rác, Nghe anh nói Huế, Dạo phố mùa xuân...). Thơ Diêu Linh không có sáo ngữ. Ngôn từ bình dị, đơn giản, chảy trôi trên một thi phong thung dung, dìu dặt, mang mang: ... có phải hồn thơ này còn âm vọng tiếng hài thanh khua bàng bạc đời nhau suối tóc huyền chảy tận vào thẳm sâu cuốn ngày tháng ngẩn ngơ trong miền nhớ... (Thu niệm - Cõi Tình)   Lời tình nhẹ nhàng mà tha thiết; ngập tràn, rộ nở những hình sắc, âm thanh: ... Ríu rít chim chuyền động tổ Tóc mềm em thả buông lơi Lòng anh reo vui lá cỏ Nắng mai lúng liếng nụ cười Bên nhau mùa xuân rất thật Môi anh chưa nói lời thương Mà tình đã dâng khóe mắt Hồn em, hoa nở ngát hương... (Dạo phố mùa xuân – Cõi Tình)   Đi vào cõi tình thì vào đến chỗ kỳ cùng lãng mạn; vói đến cõi tịnh thì chạm đến mức thượng thừa thâm sâu: ... Tình tơ, trót đã vấn vương Chờ nhau, dẫu biết vô thường nợ duyên Tìm trong cõi nhớ vô biên Thấy mơ màng lắm trinh nguyên nét cười Thoáng duyên còn thắm, tình ơi ! Tạ ơn tình đã vào đời ru ta Ru bằng ánh mắt ngọc ngà Cho hồn ta vỗ âm ba bồi hồi Ru bằng thinh lặng bờ môi Cho tim ta gióng lên hồi chuông yêu Ta về xõa tóc trong chiều Gửi vào hương gió chút tiều tụy mong...   (Thoáng duyên - Cõi Tình)     ... Nghe từ đáy thẳm tham sân Vọng lời tự tánh tịnh chân gọi về. (Tịnh 5 - Cõi Tịnh) Vô minh rớt lại Ta Bà Soi trong tự tánh thấy ta lại về Thoát ra từ vực u mê Vô thường được mất có hề chi đâu.   (Lục bát không đề IV, Cõi Tịnh)   Từ Cõi Linh mênh mông sâu thẳm, ngôn ngữ bật trào thành những ảnh tượng ảo hóa trong trò chơi huyễn thuật. Tình yêu, con người và những hệ lụy trần gian được nhào lộn trong vũ khúc bất tuyệt của huyễn-chân, thật-giả, động-tĩnh, tình-tịnh... Một chữ “linh” biến thành ngàn linh từ; một cõi linh, gồm thâu muôn thế giới. Qua 13 “linh khúc” của Diêu Linh (không có đủ trong thi tập này) cũng như trong Cõi Linh nói chung, người đọc sẽ nhìn ra vẻ biến ảo thần kỳ của chữ “linh” ấy. Từ tâm linh lung linh huyền ảo của nàng thơ Diêu Linh, trổ nhánh cho linh hồn, mọc ra những linh cảm, nẩy mầm những linh tự, viết thành những linh khúc, linh thoại cao xa, để cho loài linh điểu tung cánh cao rộng vượt khỏi những linh số, linh thời của trần thế điêu linh, của phận người linh đinh, đáp trên đỉnh Mê-Linh uy linh, nhìn sâu vào cõi hư-huyền-u linh... Đi vào Cõi Linh là đi vào cuộc hý lộng của ngôn ngữ và tình yêu, của huyễn mộng và chân thường. Một cõi thơ lạ thường, một con người tài hoa như thế, sự rậm lời của tôi e rằng cũng không sao lột được hết ý. Chi bằng ngưng bút nơi đây, mượn lời thơ Diêu Linh trong bài Quán Linh, mở lối vào cho thi tập Cõi Linh này: ... Quán tôi mở cửa, xin mời Khách từ tâm ghé thả rơi thơ đầy Tôi xòe hứng hết trên tay Kết thành cổ tích, chẳng vay vốn lời Còn chờ chi nữa, xin mời Ghé vào quán góp một lời cho linh.   California, tháng 6 năm 2006 Vĩnh Hảo