TÂM MINH NGÔ TẰNG GIAO

 

 

 

 

Tên thật là Ngô Tằng Giao. Pháp danh Tâm Minh.

Quy y tại Chùa Linh Sơn Đà Lạt với Hoà Thượng Thích Từ Măn.

Sinh tại Hà Nội năm 1940. Trưởng thành ở Sài G̣n. Lập nghiệp tại Đà Lạt với nghề Luật sư và tham gia Ban giảng huấn Viện Đại Học Đà Lạt. Định cư tại Virginia Hoa Kỳ từ 1989.

Khởi viết năm 2000 với bút hiệu Tâm Minh, xuất bản tập thơ chuyển ngữ Anh-Việt “MƯA XUÂN” (Spring Rain). Chuyển qua viết chuyên về Phật Giáo từ năm 2001. Đa số là chuyển ra thơ “lục bát” những truyện cổ Phật Giáo, truyện tiền thân Đức Phật, truyện cuộc đời Đức Phật, truyện Thiền, Kinh và các tài liệu Phật Giáo khác. Cũng dịch sách Phật Giáo bằng Anh ngữ sang tiếng Việt.

Các sách đều được Diệu Phương xuất bản dưới h́nh thức “ấn tống” và trích đăng trên các tạp chí Phật Giáo đồng thời phổ biến trên các trang lưới điện toán Phật Giáo toàn cầu.

 

Những sách đă biên soạn:

1) TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO 1 (Truyện thơ, tập 1, 2001)    

2) TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO 2 (Truyện thơ, tập 2, 2002)

3) CUỘC ĐỜI ĐỨC PHẬT THÍCH CA (Truyện thơ, 2002)

4) KINH PHÁP CÚ (DHAMMAPADA) (Chuyển dịch thơ, 2003)    

5) TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO 3 (Truyện thơ, tập 3, 2004)

6) 101 TRUYỆN THIỀN (Chuyển ngữ “101 Zen Stories by Kakuan”, Transcribed by Nyogen Senzaki and Paul Reps) (2004)

7) TẶNG MỘT VẦNG TRĂNG (Tập truyện Thiền, chuyển thơ, 2004)

8) TRUYỆN THƠ TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT (Tập 1: Quỷ Trong Sa Mạc, chuyển ngữ từ tiếng Anh, 2004)

9) TRUYỆN THƠ TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT (Tập 2: Kế Hoạch Hoàng Tử, chuyển ngữ từ tiếng Anh, 2005)

10) T̀M HIỂU KINH PHÁP CÚ (Dhammapada) (2006)

11) TRUYỆN THƠ TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT (Tập 3: Khỉ Và Cá Sấu, chuyển ngữ từ tiếng Anh, 2006)

12) TRUYỆN THƠ TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT (Tập 4: Ẩn Sĩ Khổ Hạnh, chuyển ngữ từ tiếng Anh, 2007)

13) KINH BÁCH DỤ (Chuyển thơ, 2007)

14) HƯƠNG MÙA VU LAN (Tập thơ chuyển ngữ Anh-Việt, 2007)

15) NIẾT BÀN (Chuyển ngữ “Nirvana In A Nutshell” của Scott Shaw, 2007)

 

a

 

 

Truyện cổ Phật Giáo chuyển thơ:

 

CÔ LÁI Đ̉

 

Ngày xưa có vị tỳ kheo

Cất am sườn núi cheo leo non ngàn

Lánh xa bụi bặm trần gian

Một ḷng thiền định, đạo vàng chuyên tu

Nơi đây thanh tịnh bốn mùa

Trăng soi suối ngọc, gió lùa cửa không.

Dưới chân núi có con sông

Có đ̣ đưa khách bềnh bồng sang ngang.

Mỗi lần có dịp hạ san

Để đi hóa độ xóm làng đó đây

Thời sư phải đáp đ̣ này

Con đ̣ độc nhất ngày ngày lại qua,

Lái đ̣ là một lăo bà

Tay chèo c̣n khỏe, tuy già vẫn vui.

*

Một hôm hành khách tới nơi

Ngạc nhiên nào thấy tăm hơi bà già

Thay vào là một dáng hoa

Một cô thiếu nữ mặn mà xinh tươi

Duyên nét mặt, đẹp nụ cười

Hỏi ra mới biết là người phương xa

Tới đây xin với lăo bà

Trước là ở trọ, sau là tiếp tay

Giúp bà đưa khách sông này

Bà nh́n người đẹp nhận ngay chẳng từ.

*

Thế rồi trên bến sông xưa

Khách sang đ̣ bỗng sớm trưa rộn ràng

Thăm sư, lễ Phật, viếng am

Ngắm phong cảnh đẹp thênh thang hữu t́nh

Ngắm thêm cô lái đ̣ xinh

Dáng người yểu điệu, thân h́nh thướt tha

Khiến cá lặn, khiến chim sa,

Êm đềm tiếng ngọc, mặn mà lời hoa,

Mái chèo theo cánh tay ngà

Lướt trên mặt nước loang ra sóng vàng,

Sóng đưa hành khách sang ngang

Một vùng sông nước mơ màng thăng hoa.

*

Sáng nay sư phải đi xa

Khi sư xuống núi cũng qua đ̣ này,

Tiền đ̣ hành khách nơi đây

Sang sông chỉ phải trao tay một đồng,

Riêng sư khi trả tiền công

Cô đ̣i sư những hai đồng! Lạ thay!

Ngạc nhiên sư hỏi cô ngay:

“Sao tôi phải trả tiền này gấp đôi?”

Mỉm cười cô khẽ trả lời:

“Sang sông khách đáp đ̣ tôi hàng ngày

Kẻ qua, người lại chốn đây

Nào đâu lạ lẫm như thầy hôm nay,

Thầy vừa đáp chuyến đ̣ này

Lại luôn nh́n ngắm tôi ngay từ đầu

Nên thầy phải trả trước sau

Gấp đôi người khác cũng đâu lạ ǵ!”

Sợ lôi thôi, căi làm chi

Sư đành vội trả phứt đi hai đồng.

Chiều về am, phải qua sông

Sư nào dám ngó bóng hồng xinh tươi

Xuống đ̣ ngồi khuất xa rồi

Gầm đầu, cúi mặt xuống nơi ḷng đ̣.

Đ̣ trôi qua bến êm ru

Kỳ này chắc mẩm thầy tu hết phiền.

Nào ngờ khi khách trả tiền

Nhận xong cô lái đ̣ liền cám ơn,

Riêng sư cô khẽ nói thầm:

“Xin thầy trả gấp bốn lần người ta!”

*

Ngạc nhiên sư hỏi cho ra:

“Tại sao buổi sáng tôi qua đ̣ rồi

Cô đ̣i tôi trả gấp đôi

Nói rằng tôi lỗi v́ ngồi ngắm cô,

Chiều nay suốt lúc qua đ̣

Tôi đâu liếc mắt nh́n cô chút nào

Ḷng đ̣ tôi cứ trông vào

Cô đ̣i gấp bốn! Tại sao lạ đời?”

Nghiêm trang cô lái trả lời:

“Sáng nay thầy chỉ nh́n nơi phía ngoài

Nh́n bằng cặp mắt thường thôi,

Chiều nay thầy lại nh́n tôi toàn phần

Không bằng mắt, mà bằng Tâm

Tâm nh́n khắp cả châu thân trong ngoài

Cớ sao thầy lại kêu nài

Lời tôi nói vậy có sai đâu nào!”

*

Sóng vàng chợt vỗ dạt dào

Sư nghe vừa dứt bỗng đâu bật cười

H́nh như đă ngộ thêm rồi

Ngước trông sóng nước êm trôi dập d́nh

Quay nh́n cô lái đ̣ xinh

Cô đà biến mất bóng h́nh c̣n đâu!

Kể từ ngày đó về sau

Chỉ c̣n bà lăo bạc đầu mà thôi

Mái chèo bà lăo ngược xuôi,

Con đ̣ lờ lững đưa người sang sông.

 

(phỏng theo bản văn xuôi trong

TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO )

 

____________________

 

 

 

Truyện tiền thân Đức Phật chuyển dịch thơ:

 

THẦN CÂY ĐA

 

Thời xưa và cả thời nay

Số người mê tín, buồn thay, quá nhiều!

Họ mê muội tin đủ điều

Gặp cây cổ thụ họ đều van xin

Tin rằng chắc có thần tiên

Nơi đây cư ngụ đầy quyền phép cao

Tin rằng cầu khẩn ước ao

Nếu thần giúp đỡ thế nào cũng xong.

*

Nơi miền bắc Ấn mênh mông

Có cây đa mọc trong vùng Ka-Si

Thân to lớn, dáng lạ kỳ

Nên chàng buôn nọ đang đi chợt dừng

Ghé vào khấn chẳng ngại ngùng

Tin rằng thần ngụ trên từng cây cao

Giúp anh thoả nguyện ước ao

Thời anh lễ tạ đâu nào dám quên

Sát sinh để cúng tế liền

Trả ơn thần thánh linh thiêng giúp ḿnh.

Bất ngờ ước nguyện đạt thành

Nào ai hay biết duyên lành từ đâu

Thánh thần quyền phép nhiệm mầu?

Hay là ma quỷ giúp nhau chuyến này?

Riêng anh tin chính thần cây

Đáp lời cầu khẩn ra tay giúp ḿnh

Nên anh muốn đáp ân t́nh

Vội lo tổ chức sát sinh cúng thần.

Lời cầu xin lớn bội phần

Cho nên lễ tạ cũng cần lớn theo,

Anh mua súc vật rất nhiều

Dê, lừa, cừu với bao nhiêu là gà

Củi gom gần gốc cây đa

Chỉ chờ châm lửa thiêu là cúng ngay

Lễ xin dâng cúng thần cây,

Tội thay súc vật đọa đày xác thân.

*

Chợt đâu xuất hiện vị thần

Nh́n anh lên tiếng khuyên răn chân thành:

“Anh từng khấn hứa thần linh

Giúp cho công việc của ḿnh thành công

Giờ đây kết quả đă xong

Bày ra cúng tế cầu mong đáp đền.

Nhưng sát sinh chỉ thêm phiền

Chỉ mau sa đọa vào miền đớn đau

Việc làm độc ác trước sau

Thời bao quả xấu đến mau tức thời

Phải qua nhiều kiếp luân hồi

Luân phiên trả nghiệp ai người thoát qua

Ngưng ngay hành động xấu xa

Để cầu giải thoát thân ta sau này!

C̣n như anh nghĩ tại đây

Quả là có vị thần cây ẩn tàng

Th́ sao anh lại nghĩ rằng

Thần linh chỉ thích được dâng thịt thà

Mà không chỉ hưởng hương hoa?”

Thần cây khuyên nhủ xong là biến đi.

*

Chàng buôn mê tín ngu si

Nghe xong chợt hiểu những ǵ đúng, sai

Kể từ ngày đó gặp ai

Chàng luôn can gián mọi người sát sinh:

“Chớ hề giết loài hữu t́nh

Sống theo chánh pháp, nghiệp ḿnh hưởng vui!”

 

(phỏng dịch theo bản văn xuôi THE GOD IN THE BANYAN TREE của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

 

(Đây là một tiền thân của Đức Phật. Trước khi ngài giác ngộ trở thành Phật ngài được gọi là Bồ Tát. Vị Bồ Tát trong truyện này là “Vị thần trên cây đa”)

 

______________________

 

 

 

Truyện Thiền chuyển dịch thơ:

 

 

MỘT LY TRÀ

 

Thiền sư tiếp khách đến thăm,

Giáo sư đại học tiếng tăm trong miền

Giáo sư t́m hiểu về Thiền,

Phân ngôi chủ khách đôi bên dùng trà.

Trà thơm được chủ rót ra

Rót đầy ly khách, tràn qua đĩa ngoài

Nhưng thiền sư chẳng đoái hoài

Hai tay nâng ấm miệt mài rót thêm.

Giáo sư thắc mắc ngồi nh́n

Nhịn lâu chẳng được ông liền nói ngay:

“Xin thiền sư hăy dừng tay

Ly trà rót đă tràn đầy rồi thôi!”

*

Thiền sư điềm đạm trả lời:

“Ông nào có khác chi nơi ly này

Sẵn bao ư kiến chất đầy

Sẵn bao suy đoán ở ngay trong đầu

Tôi đem Thiền nói dễ đâu

Làm sao bày tỏ thâm sâu được ǵ

Lời tôi nói sẽ tràn đi

Trừ phi ông cạn trước ly của ḿnh!”

 

(phỏng theo A Cup Of  Tea truyện văn xuôi trong 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)

 

 

 

Kinh Pháp Cú chuyển dịch thơ (trích)

 

(Pháp Cú 15)

 

Đau buồn ngay ở kiếp này

Kiếp sau cũng lại tràn đầy buồn đau:

Người làm điều ác hay đâu

Buồn kia theo măi dài lâu bên ḿnh

Quay nh́n việc ác tạo thành

Chết ṃn thân xác, héo nhanh tâm hồn.

 

 

(Pháp Cú 16)

 

Vui mừng ngay ở kiếp này

Kiếp sau cũng lại tràn đầy mừng vui:

Người làm điều thiện ở đời

Thấy chân hạnh phúc khắp nơi theo ḿnh

Quay nh́n việc thiện tạo thành

Sướng vui dào dạt, an lành chứa chan.

 

 

(Pháp Cú 135)

 

Người chăn cầm gậy đi sau

Lùa đàn ḅ nọ chạy mau ra đồng,

Già nua, chết chóc đều cùng

Xua người đến chốn tử vong khác ǵ.

 

 

 

(Pháp Cú 223)

 

Lấy từ bi, lấy ôn ḥa

Thắng cơn nóng giận bùng ra thét gầm

Lấy hiền lành, lấy thiện tâm

Thắng ḷng hung ác bất nhân khó lường

Lấy tâm bố thí cúng dường

Thắng hàng keo kiệt, thắng phường tham lam

Lấy chân thật để đập tan

Những tṛ hư ngụy, dối gian ở đời.