AI CŨNG CÓ MẸ Vĩnh Hảo     Thằng bé mới bốn, năm tuổi mà dạn tay đáo để. Nó bắt được ở đâu con chuột lắt tí xíu, còn đỏ hỏn. Con chuột chạy chưa vững; nó chệnh choạng, lắc lư như một gã say. Chuột chạy qua, chạy lại, chạy tới, chạy lui, chạy quanh, rúc vào cỏ, chui vào hốc, rồi cũng bị thằng bé túm lấy, nắm trong tay mang đi. Chốc chốc, thằng bé lại nới tay, xách gáy con chuột lên bằng hay ngón tay mũm mĩm của nó. "Í, bé bắt con chuột này ở đâu vậy?" "Ở chỗ kia kìa." "Bé không sợ nó cắn sao?" "Hông." "Vậy chứ bé định mang nó đi đâu?" "Đi chơi...." thằng bé kéo dài chữ "chơi" ra, đầu ngoẻo sang một bên, hai tay cứ giữ chặt con chuột. "Nó dơ lắm, thả nó đi bé." "Hông." "Thiệt mà, nhìn nó thấy ghê, dơ lắm!" "Hỏng dơ. Nó hỏng dính gì hết chơn, hỏng dơ." "Đâu bé thả nó xuống coi nó biết chạy không." "Biết, nó biết chạy dzồi." "Thì thả cho nó chạy thử coi nào!" "Không. Thả dzồi ông thầy bắt nó hả?" "Không. Thầy không bắt đâu, nó dơ thầy ghê lắm." "Ông thầy sợ nó hả?" Thằng bé vừa hỏi vừa muốn dứ con chuột đến nhát tôi. Tôi cười, móc một đồng xu ra tính dụ nó. "Thầy đâu có sợ nó. Bé còn nhỏ mà bé không sợ, thầy lớn vầy sao thầy sợ. Nè bé thả cho nó chạy về nhà nó rồi thầy thưởng bé một đồng ăn cà rem nghe." Thằng bé đưa tay muốn vớ ngay đồng xu. Đôi mắt nó sáng lên thấy rõ. Nhưng nó lại thụt tay về. Nó ngó con chuột trên tay nó rồi nhìn đồng bạc trên tay tôi, ra chiều đắn đo, cân nhắc. Tôi nghĩ là đồng bạc phải thu hút nó hơn là con chuột. "Đàng kia người ta bán cà rem ngon lắm. Cây cà rem to bự như vầy nè." Thằng bé nghe tôi diễn tả là nuốt nước bọt đánh ực một cái liền. Nó nhìn chòng chọc vào đồng xu, nhưng tay kia vẫn giữ con chuột. Rồi nó đưa tay ra bốc đồng xu. "Ừ giỏi, thả con chuột đi bé." Nó chẳng chịu thả mà cứ tiếc rẻ con chuột. Đồng bạc cũng thích mà con chuột cũng chẳng chịu tha. "Thả nó đi, cho nó về nhà nó." "Nó hỏng có nhà." "Có chứ. Không nhà thì nó ở đâu. Í, mà thả nó thầy mới cho tiền chứ không thầy đòi lại thầy đi mua cà rem thầy ăn à. Ăn gian phải không? Lấy tiền thầy mà không chịu thả con chuột hở?" Thằng bé lại một phen suy tính nữa. Tôi tưởng nó thả con chuột, không ngờ nó lại trả đồng xu với vẻ mặt tiếc rẻ. Tôi cười rồi bỏ đồng xu vào cái túi áo bé tí nơi ngực nó. "Nói chơi chứ thầy cho bé đó. Bộ bé thích con chuột lắm hở?" Nó gật đầu chứ không nói gì. Một tay giở hé miệng túi ra, mắt nó nhìn vào coi thử đồng bạc có thực sự nằm trong đó không. Thấy đồng bạc rồi, nó mới yên tâm hỏi chuyện: "Nó có nhà hở thầy?" "Có chứ. Chuột nó làm đủ loại nhà hết. Nào là nhà rơm, nào là nhà giấy, nhà vải, nhà gỗ, nhà đất, nhà lầu nữa." "Xạo. Ông thầy xạo!" "Í, đừng có nói thầy xạo chứ bé. Ba má bé quở chết. Thầy đâu có nói xạo. Nói thiệt đó. Con chuột nó tha rơm về làm nhà cho con nó ở. Có khi nó tha giấy báo, giấy tập về đọc, đọc xong nó lấy làm nhà." "Xạo, ông thầy nói xạo." "Tầm bậy! Thầy mà nói xạo a? Thầy đi tu thầy đâu có nói xạo. Mà bé đừng nói như vậy hỗn nghe bé." "Chứ nói hừng sao?" "Khi người lớn nói cái gì mà bé không tin thì bé nói rằng chú nói giỡn, cô nói giỡn, thầy nói giỡn, chứ đừng nói chú xạo, cô xạo, thầy xạo. Nhớ chưa?" Thằng bé gật đầu, tay xốc xốc đồng tiền trong túi. "Con chuột đâu có đọc báo. Nó cắn báo mà thầy." "Thì đọc xong rồi nó cắn chơi. Báo nào tốt thì nó lót ổ, làm nhà cho con nó. Có lúc nó mang vải về may đồ bận hay làm mền đắp cho con nó nữa." Thằng bé ngoẻo đầu, ra cái vẻ đang cố nhớ lại một hình ảnh nào đó trong quá khứ. Có thể nó đã trông thấy con chuột ở nhà nó nhiều lần rồi vỉ vùng này chuột đông đúc lắm. "Con chuột nó ở trong rương nữa thầy," thằng bé nói. "Ừ, cái rương gỗ phải không? Nhà gỗ của nó đó. Mà con chuột ở nhà gỗ cũng chưa sướng, có con ở nhà lầu nữa kia." "Nhà lầu nó ở đâu?" "Cũng ở chung với mình đó. Nó leo lên cột nhà, lên mái nhà lót ổ rồi đẻ con, xong nó ở luôn trên đó. Khi nào đói thì chuột ba, chuột má đi chợ." "Có chuột ba, chuột má hở thầy?" "Có chứ. Ai lại không có ba má. Bé có ba má không?" "Có, con có một ba với hai má lận." "Í, sao mà hai má! Mỗi người chỉ có một mà thôi." "Con có hai má lận, hai má oánh lộn hoài à." "Vậy hả? À, té ra ba của bé cũng ngẳng quá hả?" "Ngẳng là gì hả thầy" "À... à... là vui đó mà. Nè, bé thương má nào hơn?" "Thương má con. Má ngủ với con á. Còn má kia ngủ với con Gái." "Bé thương má lắm hả?" "Thương. Má hun con, má cho con tiền, cho con kẹo nữa nè." "Má con chuột cũng thương nó lắm. Con chuột này đi chơi, bị bé bắt, má nó chờ nó ở nhà, mà nó khóc cho coi." "Xạo, chuột đâu có khóc." "Nữa! cũng là xạo. Đừng có nói chữ xạo với người lớn." "Chứ nói hừng sao?" "Nói giỡn. Sao quên nhanh quá vậy? Mà thầy nói thiệt chứ không giỡn đâu. Buổi sáng chuột con hay đi chơi lắm, cũng như bé vậy. Nó đi chơi có xin phép má nó đàng hoàng lắm. Bé đi có xin má không?" "Hông," thằng bé đáp ngập ngừng. "Vậy bé thua con chuột rồi. Thôi, bây giờ bé thả con chuột cho nó về kẻo má nó trông, tội nghiệp." "Nhà nó ở đâu thầy?" "Hồi nãy bé bắt nó ở đâu?" "Chỗ kia kìa!" vửa nói nó vừa kéo tôi đi. Đó là một gò đất có hai, ba cái lỗ sâu, tôi đoán là hang chuột. "Nhà nó trong mấy cái lỗ này nè. Nhà này gọi là nhà đất. Thôi, thả cho nó về nhà đi." "Con lấy giây cột nó lại nghen?" "Í, đừng. Cột chi." "Không cột nó chạy luôn vô nhà sao!" "Chứ bé không thả nó à?" "Con cột giây vô cổ nó cho nó chạy chơi." "Bậy nào! Tội nghiệp nó. Nó ngộp thở chết bây giờ đó nghe!" "Hỏng chết đâu. Cột nhè nhẹ à." "Cột vậy nó ngứa, nó đau sao!" "Ai biểu nó cắn đồ con!" "Cắn hồi nào?" "Đồ con để trong rương á, nó cắn." "Tầm bậy! Con này đâu có cắn. Con chuột ở nhà cắn đồ bé là con khác mà. Thôi, tha nó đi bé." "Ai biểu nó ăn cục xà phòng của má con chi!" "Nó đâu có ăn xà phòng, cay sao ăn được." "Có, có dấu răng đàng hoàng. Con cũng thấy nữa. Con chuột to bự như vẩy nè." Nó khoác tay diễn tả tầm vóc con chuột nhưng vẫn giữ chắc con chuột nhỏ trong tay kia. "Mà con chuột này đâu có cắn, con chuột này nhỏ xíu à, chưa có răng nữa." "Có chớ. Có hai cái răng đó." "Ồ, hai cái hả, vậy là sún rồi, giống như bé vậy đó, có mấy cái răng sữa cũng rụng hết trơn. Hai cái răng nhỏ xíu, vậy nó đâu có cắn xà phòng của con." "Má nó cắn đó, má nó tha hết cục xà phòng luôn. Ủa, mà sao chuột nó ăn xà phòng được thầy?" "Nó đâu có ăn. Nó đem về rửa chén đó." "Xạo." "Nữa, cũng là xạo." "Láo." "Ấy, thầy đâu có nói láo. Nãy thầy dạy bé nói sao? Nếu bé không tin thì đừng có nói thầy nói xạo hay láo đó nghe. Mà thầy nói thiệt đó, chứ không giỡn đâu." "Chén của nó to không thầy?" "Nhỏ lắm, chút xíu như vầy, dễ thương lắm." "Chút xíu mà sao nó lấy xà phòng chi dữ vậy thầy?" "Tại nó muốn lấy một lần để dành xài, khỏi mất công lần sau." "Nó ăn cắp thì cho nó chết." "Ế, đừng. Đã bảo con chuột này nó đâu có tới nhà bé. Con chuột lớn kia, nhà nó chỗ khác. Con này ở với má, nó hiền lắm." "Con chuột nó cắn cái chân anh con nữa thầy." "Nó kêu anh bé dậy để xin xà phòng đó. Mà anh bé dữ quá làm cho nó sợ, nó chạy, không dám xin nữa, mới lén ăn cắp. Thôi, thả nó đi, nói hoài." "Con đem nó về nuôi há thầy?" "Nuôi chi mất công, nó không chịu đâu, nó nhớ má nó chết đó. Để nó ở nhà vói má nó, má nó cho nó ăn." "Con cũng cho nó ăn dzậy?" "Nhưng nó không thích đồ ăn của bé, nó thích má nó hơn." "Thôi, con hỏng thả nó đâu." "Vậy thầy nói như vầy, bé nghe không: thầy nè, bé nè, với con chuột con nữa, khỏi về nhà nữa. Thầy khỏi về nhà thầy, bé khỏi về nhà bé, con chuột khỏi về nhà ba má nó. Ba thầy trò mình tới chùa ở, thầy nấu cơm cho bé ăn, bé cho con chuột ăn. Khỏi cần má nào hết, chịu không?" "Hông, con hỏng chịu đâu." "Sao vậy? Thầy cũng cho bé ăn mà, đâu có bỏ đói bé đâu mà sợ?" "Con thích má con hơn thầy." "Bé không thương thầy hở?" "Thương... ít." "Con chuột cũng vậy đó, nó hỏng chịu ở với bé đâu, nó thích má nó thôi. Bé có cho nó ăn nó cũng chẳng chịu ở với bé đâu." "Nó thương má nó hở thầy?" "Thương chứ sao không thương. Má mà không thương thì thương ai! Bây giờ má nó đang khóc ở nhà, má nó nhớ nó đó." "Ông thầy nói... giỡn không à. Con chuột mà khóc!" "Có khóc chứ sao không. Có thương thì phải có khóc. Má nó thương nó, nó bị bé bắt, má nó phải khóc. Thầy bắt bé ở chùa không cho bé về nhà, má bé có khóc không? Má nó cũng như má bé vậy. Tội nghiệp lắm, thôi bé thả nó đi. Má nó nấu cơm xong rồi, chờ nó về ăn đó." "Chuột có nấu cơm hở thầy?" "Có chứ." "Vậy sao nó ăn cắp cơm của con đó?" "Tại bữa đó nó thiếu gạo, con nó bị bệnh nữa, nó mới xin của bé." "Sao chuột nó giống mình quá thầy há!" "Ừ, giống lắm. Nó có ba, có má, có anh, có chị, có em nữa." "Vậy từ từ con thả nó thầy há?" "Sao từ từ! Thả liền cho nó đi." Vừa lúc đo, có tiếng má thằng bé gọi: "Cu tí về ăn cơm." Thằng bé ngập ngừng một chốc rồi đưa con chuột cho tôi, nói nhanh: "Thôi con về ăn cơm với má, thầy cho con chuột về nhà ăn cơm với má nó luôn nghe thầy."   Thằng bé cười toe, tay bụm túi áo bảo vệ đồng xu cho khỏi rớt, chạy u đến chỗ mẹ nó. Tôi thấy bà mẹ nắm tay dắt nó vào nhà. Nó còn cố ngoái đầu nhìn lại chỗ tôi, đưa tay ra dấu cái gì đó, chắc là bảo tôi hãy thả con chuột lắt trên tay chứ đừng giữ nó lâu quá chuột mẹ sẽ trông. Tôi đặt con chuột nhỏ xuống đất. Con chuột cũng chạy u vào hang như thằng bé kia chạy về nhà với mẹ nó vậy.