HẠNH PHÚC NHỎ

 

 

Cuộc sống có vẻ bình yên khi mỗi sáng thức dậy còn nghe được tiếng chim hót đâu đó ở ngoài khung cửa kiếng. Trước đây có lẽ chim vẫn hót líu lo đầu ngày nhưng vì bận bịu, mệt mỏi mà người ta không nghe được.

 

Cũng vậy, lâu nay anh chàng bụi đời cao lềnh khềnh với râu ria rậm rạp đó cứ mỗi sáng là mang tấm biển bằng cạc-tông đề hàng chữ "tôi đói bụng" ngồi ngay ở trụ đèn đầu lối ra xa lộ để xin ăn nhưng nếu lu bu quá thì người qua đường đâu có nghĩ đến, thậm chí đâu có thấy người bụi đời không nhà đó.

 

Sau tám giờ, xe thưa dần. Chàng bụi đời đếm tiền lẻ, chia thành hai phần. Một phần tiền giấy, một phần tiền cắc. Mỗi phần tiền nằm một ngăn túi. Rồi chàng đứng dậy, đẩy ngược tấm biển ra sau lưng, đi về trạm xăng. Dáng đi hăng hái vui vẻ như người công nhân mới lãnh lương về. Dưới bóng rợp của những cây sồi nằm dọc theo phía sau trạm xăng có người đàn bà và đứa con nhỏ cũng ăn bận xốc xếch dơ dáy như chàng. Họ bàn với nhau gì đó, rồi chàng đưa hết số tiền giấy cho người đàn bà. Chàng đếm lại những bạc cắc bên túi còn lại, xem còn đủ tiền để mua một gói thuốc lá hay không. Rồi họ nắm tay đứa bé, cùng hướng về tiệm thực phẩm gần đó.

 

Họ mua ba cái bánh mì kẹp thịt dồi, hai ly nước ngọt cỡ lớn, cùng ra ngồi dưới bóng cây sau trạm xăng mà ăn. Đứa bé trông háu ăn quá. Ba má nó chưa kịp ngồi xuống là nó đó giành được phần bánh của nó, mở gói giấy ra ăn liền. Nó ăn thật ngon, chắc vì quá đói. Ăn gần hết ổ bánh rồi nó mới đòi uống nước. Chỉ một lát sau là nó ăn xong, bưng ly nước uống ngon lành. Vẻ mặt nó lúc này mới thực sự tươi tắn như một nụ hoa vừa nở trong làn sương sớm.

 

Không phải nói rằng "cứ nhìn xuống, nhìn những kẻ nghèo đói khốn cùng, rồi sẽ thấy rằng mình hãy còn may mắn nhiều", thì sẽ có hạnh phúc.

Hạnh phúc không phải là sự tự an ủi, cũng không phải có được nhờ sự an ủi của kẻ khác.

Hạnh phúc không phải là so đo, tính toán những gì mình có với những gì kẻ khác có.

Hạnh phúc không phải là ít đau khổ.

 

Chàng bụi đời lang thang đã ăn xong bữa điểm tâm. Người vợ dắt tay đứa con nhỏ hướng về phía siêu thị. Nơi đó, gần cái tủ kính bán nước ngọt, có một chỗ ngồi thoảng mát và nhiều người qua lại. Người chồng ngồi lại một mình dưới bóng cây xanh, bóc gói thuốc ra, rút một điếu ngậm trên môi, rồi thong thả đốt diêm quẹt. Ngọn lửa nhỏ cháy bùng lên. Chàng không mồi thuốc vội. Chàng nhìn ngọn lửa cháy cho đến khi nóng ngón tay mới chịu đưa thuốc vào mồi. Hơi thuốc buổi sáng lặng gió, quyện lên một làn mỏng lặng lờ. Xe cộ ra vào tấp nập nơi trạm xăng. Không ai để ý kẻ không nhà này cả. Mà chàng cũng chẳng để ý ai. Đây không phải là địa điểm và thời gian làm việc (xin tiền) của chàng.

 

Hạnh phúc của kẻ khác không chắc là hạnh phúc của mình.

Không phải cứ đặt mình vào hoàn cảnh của những kẻ đang hạnh phúc thì mình sẽ hưởng được hạnh phúc.

Hạnh phúc không bắt buộc phải là có ấm no, sung túc.

Cũng không phải du thủ du thực là phải có hạnh phúc.

 

Một chiếc ô tô đỏ chói từ từ quẹo vào trạm xăng, chạy ngang chỗ chàng hành khất lang thang. Tài xế là một thanh niên mang gọng kiếng cận thật dày, gọng kính vàng đẹp, thích hợp với vầng trán thật cao để tạo nên dáng vẻ trí thức. Anh nói gì đó với thiếu nữ ngồi cùng xe. Thiếu nữ vội quay kiếng xe lên, mắt hơi liếc về hướng người hành khất. Xe phải ngừng một lúc để chờ tới lượt đổ xăng. Chàng thanh niên lái xe nói gì với thiếu nữ, rồi lắc đầu ra vẻ xấu hổ dùm cho kẻ không nhà lang thang đang ngồi lim dim với khói thuốc.

 

Anh hành khất không nhìn thấy ai. Lôi từ trong túi áo khoác rách nát của mình ra một tập giấy nhỏ. Cái quần jean bạc màu của anh cũng có chỗ để dắt một cây bút nguyên tử. Anh rút cây bút ra, hí hoáy viết vội trên tập giấy. Khi anh ngưng viết thì bài thơ ngắn đã làm xong.

 

Đã tới lượt cho chiếc xe đỏ lói ghé vào cây xăng. Chàng thanh niên bước ra đổ xăng. Thiếu nữ lục tìm trong ví một đồng bạc lẻ, đem đến cho người hành khất. Khi cô trở lại, chàng thanh niên nói gì đó, và họ gây gổ. Hậm hực trả tiền xăng xong, chàng thanh niên trở ra ngồi vào xe, đóng cửa đánh rầm một tiếng. Mặt chàng tím ngắt. Chàng đưa tay nâng cặp kiếng cận lên như để nó khỏi rớt. Môi run run. Thiếu nữ nói một câu gì đó rồi bước ra khỏi xe, đi bộ. Chiếc xe đỏ rú ga vọt nhanh đi hướng khác. Thiếu nữ không quay đầu nhìn lại. Một lúc sau thì chiếc xe đỏ quay lui, chạy rà rà theo thiếu nữ đang đi bộ dọc theo đường lộ.

 

Có một khoảnh mây nhỏ, kéo dài những sợi tơ trắng như bông, bay qua khoảnh trời nhỏ của khu phố. Chỉ có người hành khất không nhà là nhìn thấy đám mây. Có tiếng bấm còi giận dữ của một chiếc xe nào đó để thúc xe trước chạy mau. Có tiếng nhạc ồn ào từ chiếc xe không mui chạy vút qua.

 

Trong một căn phòng nhỏ của khu chung cư phía bên kia đường, người mẹ Á đông đứng nhìn thời khóa biểu của đứa con gái dán trên vách tường, trước bàn học gần cửa sổ. Người mẹ từng dặn đứa con gái không được kết bạn với bất cứ ai, dù là bạn gái. Bạn bè làm mất thì giờ học bài. Người mẹ dặn đứa con gái phải học ngày học đêm để lấy được mảnh bằng bác sĩ. Bác sĩ là địa vị to lớn nhất trên cuộc đời. Người mẹ dặn con chỉ được làm quen với những chàng trai học ngành Y khoa ở năm cuối cùng của nàng và chàng tại trường Y. Những chàng trai chắc chắn trở thành bác sĩ đó mới thực sự là nơi để nàng nương tựa suốt đời. Người mẹ hỏi con buổi nay đi đâu mà về trễ quá, không đúng giờ qui định. Người mẹ không tin đứa con gái về trễ vì trên đường về có tai nạn xe cộ làm cản trở giao thông. Người mẹ không biết có lúc đứa con gái nằm ôm gối khóc thầm vì không được yêu người mình yêu. Người mẹ không biết có lúc đứa con gái muốn tự tử vì phải sống một kiếp sống vô vị buồn tẻ chỉ để chạy theo một cái bằng. Người mẹ không nhớ rằng ở một gian cùng chung cư của bà có một đứa trai Á đông bị cha mẹ bắt buộc phải noi gương một đứa con trai khác về chuyện học hành khiến đứa con trai này uất ức bỏ nhà đi bụi đời.

 

Buổi tối sau khi ăn xong, người chồng nghèo ngồi bên vỉa hè đọc bài thơ mới làm hồi sáng cho vợ nghe. Người vợ vừa lắng nghe, vừa luồn tay vào tóc con. Đứa con gái nhỏ ăn no rồi ngủ vùi. Khuôn mặt nhơ bẩn không che giấu được nét hồn nhiên dễ thương của tuổi thơ. Người chồng lại đốt điếu thuốc khác sau khi đọc xong bài thơ. Khói thuốc tỏa lặng lờ nơi góc phố ít người qua lại. Có một áng mây trắng rất nhỏ, bay chầm chậm qua khoảnh trời đêm ngập ánh sao.

 

Hạnh phúc to lớn bắt đầu từ một chuyện rất nhỏ.

Khổ đau to lớn cũng bắt đầu từ một việc cỏn con.

Người ta đã bắt đầu từ những việc rất nhỏ dẫn đến khổ đau. Nhưng người ta chưa biết phải bắt đầu thế nào để có một hạnh phúc thật nhỏ.

*

Buổi sáng thức dậy, nghe tiếng chim kêu đâu đó ngoài khung cửa kiếng. Có lẽ người hành khất đang lên đường đến chỗ trụ đèn. Có lẽ có đám mây nhỏ bay chầm chậm qua trời. Có lẽ trên đường vẫn ngập xe như mọi ngày. Có lẽ có những người yêu thương nhau. Có lẽ có những người đang hờn giận nhau. Có lẽ có người mẹ đang âu yếm con. Có lẽ có người mẹ đang tò mò tìm hiểu đứa con gái đang cặp bạn với ai. Và có tôi nằm im trên giường nhỏ, nhìn ra khung cửa nhỏ trổ ra một không gian quá cao với mặt đường và quá thấp với trời xanh: chỉ thấy mấy sợi dây điện giăng ngang như một khung nhạc không bao giờ viết lên được nốt nhạc, như một khung nhạc mà ước chừng có viết lên được điều gì thì điều đó cũng rất nhỏ. Nhưng chắc hẳn là vẫn có đám mây trắng, nhỏ, chầm chậm bay qua trời.

California 1991

Vĩnh Hảo

 

(trích lại từ Sân Trước Cành Mai, tác phẩm đã hết, không tái bản)