VÀI CẢM NGHĨ VỀ "TÍN NGHĨA THI TẬP"  (Tín Nghĩa Thi Tập được in chung trong Trúc Lâm Thiền Phái Thi Tập do Thích Tín Nghĩa sáng tác và sưu tập)     Bàn về thơ, không phải chuyện dễ. Bàn về thơ đạo lại càng khó bội phần. Vậy mà không thể không bàn nói một chút về tập thơ này. Tín Nghĩa Thi Tập gồm khoảng 80 bài thơ do một nhà tu Phật giáo sáng tác. Tập thơ gom góp bề dày thời gian 20 năm sinh sống và hành đạo của tác giả nơi xứ người, với bao hoài vọng, hồi ức, kỷ niệm, ước vọng, hoài bão... và trên hết, nỗi tha thiết muốn đóng góp chút gì đó cho dân tộc và đạo pháp trong giai đoạn nhiễu nhương, thống khổ của quê hương. Người đọc có thể tìm thấy nơi đây tâm tình của một nhà tu chay tịnh nơi cửa Thiền, những nỗi niềm thật gần gũi, mật thiết với đời sống, qua những bài nói về thế thái nhân tình, lòng hoài vọng cố hương, hoặc tư duy về vận nước:   "Mai cười đùa gió lạnh Đào nở đón xuân về Tin xuân đưa tới niềm hy vọng Trông ngóng trời xa đượm tình quê" (Báo Tin)   "Lòng xao xuyến thu vàng đổ lá Xa quê hương mấy độ thu về Thu về lòng những nhớ quê Ơn thầy, tình bạn não nề vắng xa..." (Cảm Niệm Vu Lan)   "Một phần nào nghĩ suốt thâu canh Ngồi đứng, vào ra vẫn một mình Nhớ nước đau lòng thân sầu thảm Thương nhà xót ruột dạ buồn tênh..." (Cảm Thán)   Nhưng đồng thời bạn đọc cũng sẽ nhận ra, qua hầu hết những bài thơ khác, niềm tin mãnh liệt vào sự vi diệu của Phật Pháp được tỏa sáng trong từng chữ, từng lời, từng đoạn thơ của tác giả:   "Thậm thâm vi diệu pháp Là lục tự Di Đà Chí tâm vô biệt niệm Thẳng đến cửu liên hoa..." (Chú Ý)   "Khổ càng tu học, khổ mới tiêu Nếu khổ không tu, khổ càng nhiều Nghiệp chướng vương mang thêm sầu lụy Oan khiên trừ diệt hết đăm chiêu..." (Dứt Khổ)   Xuất gia từ thuở bé, với gần nửa thế kỷ tụng đọc và thâm nhập kinh điển cũng như các thiền kệ của nhà thiền, tác giả đã sáng tác thơ trong một phong thái và tâm cảnh rất tự nhiên, dễ dàng, không gượng ép. Cảm nhận một điều gì, liền ghi xuống, theo vần điệu nhập tâm quen thuộc, vậy là thành thơ. Hơi thơ đi nhẹ với chút cẩn trọng như của một thiền gia nắm giữ hơi thở trong chánh niệm. Lời thơ giản dị, trong sáng, không cố ý dùng nhiều điển tích hoặc từ ngữ khúc mắc, cầu kỳ. Cấu trúc thơ vẫn giữ nguyên vẻ cổ điển, không cố tình phá thể hoặc cách tân như nhiều nhà thơ hiện đại khác, mà lại nhịp nhàng một cách khéo léo trong khuôn khổ. Có thể nói, tác giả chú trọng chuyên chở ý đạo, biểu đạt tư tưởng, hơn là dấn mình trọn vẹn vào thế giới của ngôn ngữ và thi ca. Nhưng cũng nhờ sự thâm sâu, tha thiết trong thệ nguyện và sự hành trì tu tập, ngôn ngữ đạo nở hoa. Và sự thành công của tác giả về mặt văn chương, chính là ở điểm này. Bàng bạc trong mấy chục bài thơ là chân tình của một người tu, yêu đạo, thương đời, luôn ưu tư đến khổ nạn của người khác, cảm thông và chia xẻ với mọi người về kinh nghiệm sống cũng như kinh nghiệm tu tập. Với kiến giải minh bạch và niềm tin kiên cố nơi Chánh Pháp, tác giả, như một hậu duệ chí hiếu, thừa tự di sản quý báu của Thầy Tổ, thắp sáng ngọn đuốc của từ bi và giác ngộ qua ngôn ngữ thơ của thời đại. Và đây lại cũng là mặt thành công khác của tác giả. Đối với văn chương cũng như đối với tông môn, tác giả không đảm nhận vai trò của một người khai phá, mở đường, tìm cầu cái mới; mà âm thầm tự khiêm, chọn lấy sứ mệnh của một kẻ bảo trì, gìn giữ giềng mối cao đẹp cổ kính của tiền nhân. Cái đẹp của thi phong và tuệ học ở đây, vô tình lại tỏa ngát hương vị thâm trầm dài lâu của Chân, Thiện, Mỹ. Xin cám ơn tác giả và xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.   California, ngày 12 tháng 4 năm 2003. Vĩnh Hảo